حیض (قرآن)سیلان دم از درون رحم زن را حیض گویند. ۱ - مفهوم شناسیحیض در لغت به معنای سیلان خفیف از درون شیء است؛ مانند سیلان صمغ از درون درخت، به همین مناسبت سیلان دم از درون رحم زن را حیض گویند؛ و در اصطلاح فقهی حیض، خون سیاه غلیظی است که غالبا همراه با سوزش و حرارت، هنگام بلوغ زن از رحم وی خارج می‌شود که به تناسب طبیعت وی در زمان‌های بعد، به صورت عادت ماهانه درمی آید. ۲ - حیض در قرآندرباره حیض از اصطلاحات «محیض» و «قروء» در قرآن مجید استفاده شده است. ۲.۱ - المحیض• «و یسئلونک عن المحیض قل هو اذی فاعتزلوا النساء فی المحیض و لا تقربوهن حتی یطهرن... ؛ و از تو درباره عادت زنانه مى‌پرسند، بگو: آن نوعى آزار و ناراحتى است. پس از (آمیزش با) زنان در زمان عادت كناره‌گیرى نمایید و تا پاك نشوند به آنها نزدیك نشوید و چون (از عادت) پاك شدند (یا غسل كردند) از همان جا كه خدا دستور داده با آنان آمیزش نمایید، همانا خداوند كسانى را كه زود و زیاد توبه مى‌كنند و كسانى را كه كوشا در پاكى‌اند دوست دارد.» در مفردات آمده: محیض بمعنى حیض و وقت حیض و مکان حیض است. ابن اثیر در نهایه گفته: محیض، مصدر و اسم زمان و اسم مکان و بمعنى خون حیض استعمال می‌شود. بهتر است محیض اوّل را در آیه بمعنى خون و محیض دوّم را بمعنى زمان بگیریم معنى آیه چنین می‌شود؛ ترا از خون قاعدگى می‌پرسند بگو: آن یك نوع آزار است، از زنان در وقت حیض كنار شوید و با آنان مقاربت نكنید تا پاك شوند. و اگر محیض اوّل بمعنى مصدر باشد معنى چنین است ترا از قاعده بودن می‌پرسند بگو آن آزارى است... . «یسْئَلُونَكَ» نشان می‌دهد كه قاعدگى و مباشرت با زنان در آن حال مورد اختلاف و گفتگو بوده تا كار به سئوال از آن حضرت كشیده است و ضمنا مطلب داراى اهمیت بوده تا قرآن مجید به بحث از آن پرداخته است. ۲.۲ - قروء• « و المطلقات یتربصن بانفسهن ثلاثة قروء...؛ و زنان طلاق داده شده باید مدت سه پاکی (از عادت زنانه) خود را در انتظار دارند (عده نگه دارند) ...» قروء جمع قرء است. و آن بر طهر و حیض هر دو اطلاق می‌شود، گفته‌اند آن از اضداد است ابن اثیر در نهایه می‌گوید: قُرْء از اضداد است بر طهر اطلاق می‌شود و آن قول شافعی و اهل حجاز است و بر حیض اطلاق می‌شود و آن مذهب ابوحنیفه و اهل عراق می‌باشد، اصل‌قرء بمعنى وقت معلوم است لذا به طهر و حیض اطلاق شده زیرا هر یكى را وقتى هست. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۲، ص۲۴۵، برگرفته از مقاله «حیض». |